|
ابوحاتم اسفزاري |
ابوحاتم مظفربن اسماعيل اسفزاري (حدود ۴۳۷-۵۰۶ ق) اخترشناس، رياضيدان و منجم پرآوازهً ايراني اهل اسفزار به دليل نگارش كتاب آثار علوي (دربارهي هواشناسي) به زبان فارسي پرآوازه شده است.
او در اين كتاب براي نخستين بار دربارهي گوناگوني شكل دانههاي برف و دليل آن سخن ميگويد.
حدود ۴۵۰ سال پس از وي، الاوس ماگنوس، اُسقُف اعظم اوپسالا (در سوئد) در ۱۵۵۵ م دربارهي شكل منظم بلورهاي برف سخن گفت. افزون بر اين، اسفزاري در اصلاح تقويم ايراني با حكيم عمر خيام همكاري داشت و رسالهي اختصار اصول اقليدس از وي به دست ما رسيده است.
گويند او ترازوي ارشميدس را که معروف بميزان غِس ّ است، مورد مطالعة دقيق قرار داد و براي سهولت كار دگوگونيهايى در آن پديد آورد و از جمله، دو كفه بدان افزود و آنرا «ميزان الحكمه» نامید و به خزانة سلطان سنجر سلجوقی داد. خزانهدار سلطان از بيم خيانتهاي کرده آنرا بشکست و اجزاء در خاک نهان کرد و ابوحاتم چون بر اين معني واقف گشت در اندوه تباهي حاصل رنج چندساله بيمار گشت و هم بدان بيماري درگذشت .
گويند او ترازوي ارشميدس را که معروف بميزان غِس ّ است، مورد مطالعة دقيق قرار داد و براي سهولت كار دگوگونيهايى در آن پديد آورد و از جمله، دو كفه بدان افزود و آنرا «ميزان الحكمه» نامید و به خزانة سلطان سنجر سلجوقی داد. خزانهدار سلطان از بيم خيانتهاي کرده آنرا بشکست و اجزاء در خاک نهان کرد و ابوحاتم چون بر اين معني واقف گشت در اندوه تباهي حاصل رنج چندساله بيمار گشت و هم بدان بيماري درگذشت .