مهرابه، پرستشگاه‌های مهرپرستان

مهرابه به پرستشگاه‌های مهرپرستان گفته می‌شود. این واژه از دو کلمه مهر و آبه ساخته شده‌است. خورآبه نیز به همین معناست. آبه به معنی جای گود است.

تصور بر آن بوده که مهر در یک غار گاو را که به اعتقاد مهرپرستان منشأ بوجود آمدن آفرینش است کشته و از گوشت و خون آن گاو گیاهان وموجودات بوجود آمده‌اند پس به همین دلیل اعمال ومناسک خود را که از مهم ترین آن‌ها قربانی کردن گاو بود در غار انجام می‌دادند.



معماری مهرابه‌ها

در ورودی مهرابه را بیشتر به سمت شرق میساختند. ساختمان مهرابه‌ها از یک ورودی سپس دهلیز درونی که به سه راهرو منتهی میشد تشکیل شده‌است. تالار روبرویی بزرگ بوده و تالار اصلی معبد بوده‌است. دو راهرویی که در سمت چپ و راست قرار داشتند تنگتر بوده و سقف آن هم کوتاهتر است. مهراب بالای تالار اصلی قرار میگرفت و عبارت بود از گودی اندکی در دیوار که نقش مهر (و گاهی مجسمه او) در حال کشتن گاو در آن دیده میشد دو مهربان نیز در دو سوی او دیده میشدند. در دو طرف تالار اصلی نیمکتهایی سنگی قرار میدادند.

روشنی مهرابه از روزنه‌های کوچک سقف و یا پنجره‌های باریک تامین میشد، به طوری که فضای مهرابه تقریباً تاریک بود و این برای آن بود که حالت اصلی غار حفظ شود.



مهرابه‌ها چند گونه بوده اند

مهرابه‌های غاری:
در جاهایی که غار طبیعی وجود داشت از همین غارها برای نیایش استفاده میشد.مهرابه هادر بیشتر دوران‌ها به صورت معابد پنهانی بودند. و دور از شهرها و گذرها ساخته می‌شد.

مهرابه‌های زیرزمینی:
در جاهایی که غار طبیعی وجود نداشته زمین را به مانند غاری می‌کنده‌اند.مهرابه‌های زیر زمینی در عمق و انتها توسعه زیادی پیدا نکرده بود

مهرابه‌های روزمینی:
در جاهایی که امکان کندن زمین نبوده‌است یا این که آب روان در آن جاری بوده سعی میکردند که مهرابه را نزدیک آب روان بسازند.

مهرابه‌های بازمانده

برای بزرگنمایی به روی عکسها کلیک کنید

در اروپا بیشتر مهرابه‌هایی که مخفی نبودند به کلیسا تبدیل شدند یا در واقع روی بقایای آن‌ها کلیسا ساخته شد. مهرابه‌هایی در آلمان، فرانسه و روسیه، به‌طور اتفاقی و یا هنگام مرمت کلیساها پیدا شده‌اند.

در ایران نیز بسیاری از مهرابه‌ها به کلیسا، مسجد، آتشکده، امامزاده، خانقاه، قدمگاه و... تبدیل شده‌اند.

منبع:
ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

---